Vai Mistiri pakhat chuan ‘Hnathawh tur hi ka zawng ngai lova. Hnathawh turin min zawng zawk a ni’ ti a. Dawr kal thei khalhtu pawhin ‘Hetia ka tih avang hian Cement In lian tha tak leh Taxi ka lei ve theih tawh’ tiin min chhang a, ka rilru a va kal thui tak em ! “Ram leh Hnamhumhal” tih tawngkam mawi tak hi kan ram Political Party din ve hma, post Independence period-ah chuan Mizo tawngah lo tel ve pawh ni sela sawi a hlawh lo hle ang.
Tin, ram leh hnam humhalh kan tih hian keini Mizoten kan thinlunga riak tlat chu kan ram India ni lovin kan ram Mizoram leh a chhunga cheng Zo hnahthlakte a ni thin. Chuvangin kan thupui pawh hi chutiang a sawiin, thlirin, ngaihtuahin, thawk ila, kan thelh loh ber ang. Mizo te hi hnam angin dan puiin min dah mah suh sela, Mizoram hi sovereign state-ah awm mah suh ila, kan pianpui thinlungah chuan nghet tak a vawn tlat kan nei chu chu kan Ram
leh hnam hi a ni. Tlawmngai pawl lian ber YMA in tihtak zetna nei a kumpuan a kan hman thin te kha a lawmawm hle.Hetiang a thalaiten rilru kan hmang hi a lawmawmin a chhuanawm em em a.
Hetiang a thlaite pheikhai rual taka kan kal ngat chuan inchimralna lakah pawh thui takin kan inveng nghal a ni. Engtinnge kan ram leh hnam hi humhalh a tul a ? Kan pi leh pu mi hrat khawkheng ten thisen seng a lu chhum ban chhum pawh huam a kan chenna tura an lo sah chhuah ram, anmahni leh an thlahte chenna atana duh taka an sah chhuah Mizoram leh a chhunga cheng Mizote hi kan him tawk lo deuh ni ngei tur a ni.Nun zalen tak, mahse intibuai si lo, eizawnna lamah lah mi taimate tana kawng zau tak inhawng thin, zirna lamah leh sakhuana lamah pawh kan nunze mil a hma thar zuan thin, nupui pasal inneih kawngah pawh kan hnam nunmawi leh kristian nun tha nena inhmang thin kan ni a. Rorelna lamah pawh hnam dangin anze chhe tak tak barh lut lova lungrual taka kal mai thin, kan pi leh puten sa-ui tana hnam dang nena an lo inrem tawhna chinah chuan tichingpentu awm lova invalh thin kan ni. Pathian hnam thlan Israel te angin bawih nichung pawh a hnam a chian tlatna nei thei awm pawh a kan lan loh avangin, dikna kan neihte tan chhana inhumhalhna kan thawh a tul a ni e.
British sorkarin min awp lai khan vanneihthlak takin hnamdang lakah humhalhna min siam sak a. Hetia min lop chhan hi a lawmawm hle laiin, anmahni ngei British-ho khan min awp rei deuh sela chuan min awp sawngnawi hial thei bawk. Mizote hian vanneihthlak takin hnam feeling kan nei tha hle thin a. Kan tluk loh tawp tur hnamdangte chu nih zawk duhna kan nei ngai lo thin. An hausakna leh thiamnate awt mah ila anni nih ai chuan Mizo ni zel chunga an thiam leh finna te, an hausaknate neih kan duh thin. Hnam induh leh inti bik ni mah ila, khawvel thang zelah hian Mizo kan nihna pawh bosal thak khawpin kan incheina, nungchang hmasialna leh thuneihna duh avangin kan ram leh hnam tihminghliau thei tur kan tawng ta fo mai. Mi lian leh mi naran zingah tumah kan ralbang thei lo.Ram leh Hnam chu kawrah hmangin mahni chipuite ngeiin an tawrhna tur pawh hmasialna avanga kan tih duh mai a tam ta. Zo thisen a hrin nula leh tlangvalte hian harh tharin, mahni hmasialna lama kan taihmak tluk zet hian ram leh hnam tan hian tha thawh ila chuan kan him ngei tur. Kan ram zimte humhalhna kawngah hian thenawm pakhat nen pawh ramri chungchangah heti khawp hian a fel har a nia.
Heti zawng te hian tan la-in, a taka thawh ni ta sela kan ram leh hnam kan humhalh tha zawk a ngem ? Education-ah India ramah hian Literary-ah 1-na, 2-na emaw kan hauh deuh char char a. Heng zingah hian kan telve ngeiin a rinawm a. Chuvangin kan khawmi-ah hian lehkha thiam, hna-in a koh tur mi engemaw zat awm ta ila.Lehkhathiam leh officer kan ngah chuan vengdang zah kan kai ngei ang a, chu chuan min chhan fu in ka ring tlat a ni. Sakhuanaah kum za zet kristianna kan hmang tawh a. Thusawi theihah ngat phei chuan India hmarchhakah hian keini ram hi kan intodelh thawkhat viauin ka hria a. Chung zingah chuan kan khua pawh hi kan intodelh viau niin a lang bawk a, thusawi thei viau si a hun leh hmun leh thuneitute thurawn pekah hian kan inhmuhchhuah a hun hle bawkin a lang. Pastor hi 2/3 vel chu kan kap chhuak tawh ngei mai, mahse hmunpui lamah thu-mi kan la nei tlat si lo, nei ta teuh mai ila chuan.... Vai Mistiri-in hetia a tih theih chhan chu a hna thawhah a tui a, a rinawm a, a dik a, a taima a. Dawr kalthei neitu chuan a taihmak vang te, hreawm nasa tak a thawh vangten heng hi a nei a ni si a. Mizo nula tlangval te YMA a ka memberpui te u, engtinnge kan tih ve zel dawn??
No comments:
Post a Comment